Om maar met de deur in huis te vallen: de meeste dealmakers houden rekening met een – over het algemeen gesteld – lichte daling van het dealvolume, de komende twaalf maanden. Een kleiner aantal houdt het op een gelijke stand, binnen twee procent van het huidige aantal fusies en overnames. En dan is daar nog die enkeling die óf gokt op een fikse teruggang van meer dan tien procent, óf zelfs op een kleine groei... Maar iedereen in de M&A Community wijst erop dat een daling of status quo helemaal niet zo negatief of verwonderlijk is. Immers; het jaar 2021 brak qua hectiek zo ongeveer alle records. Dus nu even in een interbellum (zoals één van onze respondenten opmerkte), en vervolgens terug naar het normaal?

Michiel Pannekoek: “Tot mijn verbazing is het nog steeds hartstikke druk. Het voelt wat onrustiger in de markt, maar ik ben er niet zeker van waar dat door komt, eigenlijk.”

Zijn collega bij Houthoff, Bram Caudri: “Private equity-partijen die wij spreken, geven aan dat iedereen voorzichtiger wordt en dat de prijsverwachtingen uit elkaar lopen. Zij rekenen op mindere tijden. Tegelijkertijd zijn de corporate finance-mensen die wij uit ons netwerk spreken nog volop aan het werk. Van een neergang is bij hen (nog) geen sprake. Houthoff heeft het eigenlijk net zo druk als vorig jaar. Met 40 procent meer aan transacties dan in 2020, wat uiteindelijk voor ons toch nog een goed jaar was, brak 2021 voor ons alle records.”

Ook Caudri merkt enige onrust in de markt. Waarbij, zo stelt hij, de hoge inflatie een grote rol speelt. “De impact van de oorlog in Oekraïne lijkt minder groot dan aanvankelijk werd verwacht. Het zijn vooral die inflatie en de huidige logistieke problemen die zorgen baren. Ook terug te zien in de wereld van venture capital, waar bedrijven als Gorillas en Flink behoorlijk moeten gaan snijden in de kosten en mensen moeten ontslaan, in plaats van cash blijven verbranden.”

Drivers achter de ontwikkelingen? Michiel Pannekoek: “Alles rond renewables gaat hard. Daarin gebeurt echt heel veel. Maar de recente geschiedenis leert ook dat bij economisch zwaar weer de interesse in het milieu afneemt. Ik heb ingezet op een kleine daling van het aantal deals van tussen de twee en tien procent. Maar dat is dus in vergelijking met dat drukke jaar 2021. Daarmee vergeleken gaat alles mank.”

Houthoff collega Caudri: “Ik denk dat PE-partijen nu wat voorzichtiger worden, en een fractie minder hard tegen elkaar gaan opbieden. Maar er is nog steeds enorm veel kapitaal beschikbaar en daarom zal er ook nog veel activiteit zijn. Fondsen met veel geld willen actie ondernemen.”

Uit de online survey onder 100 M&A-professionals gaf 42 procent aan een kleine daling (tussen de 2-10%) te verwachten in het dealvolume de komende twaalf maanden in vergelijking met de afgelopen twaalf maanden. 21 procent van de respondenten verwacht een grote daling van meer dan tien procent. Er zijn ook dealmakers die verwachten dat het dealvolume min of meer gelijk zal blijven (17%) of zelfs licht zal stijgen (18%). Geen enkele dealmaker verwacht een grote stijging van meer dan tien procent.

Conclusie, het dealvolume zal de komende twaalf maanden hoog blijven, maar niet zo hoog als in recordjaar 2021. Dat is ook de verwachting van deelnemers aan de rondetafelsessie ‘M&A in volatiele tijden’ waarvan het volledige verslag in dit magazine te lezen is. “We komen uit een piekperiode”, constateert Lennert Spek (Managing Partner Torqx Capital). “Er is nu meer onzekerheid, onder andere door inflatie en de hogere rente. En verkopers denken nog in bedragen van gisteren. Maar ondanks deze bottlenecks zal er nog voldoende activiteit blijven bij bedrijven en PE-fondsen.”

“Die blijvende tractie geldt ook voor het mid market segment”, vult Cora van Dijk (Partner RSM) aan. “Bedrijven die een buy and build strategie aan het uitvoeren zijn, gaan daar gewoon mee verder.” Kanttekening van Cora van Dijk daarbij: “Er hangt nog dat beeld van extreem hoge multiples. Verkopers denken al snel dat zeven of acht keer haalbaar moet zijn. Dat zijn verwachtingen die we nu niet meer kunnen waarmaken.”

Dus nog steeds een relatief hoog dealvolume, volgens de deelnemers aan de rondetafelsessie. Maar wel is er sprake van verschuiving. Pieter Roelofs, Senior Vice President bij Wolters Kluwer: “Nu verkoopt alles, dat worden uitsluitend nog de high quality assets. Daarin blijft het volume hoog en de multiples ook.”

Voor VC-investeringen zien de meeste dealmakers de toekomst met vertrouwen tegemoet, een enkeling daargelaten. Laura Overes (Partner bij De Breij): “Er zit veel innovatie in die hoek en dat trekt kapitaal aan. Ook zit er nog altijd veel overheidsgeld in venture capital. Er is absoluut de wil om te investeren, ook om maatschappelijke verbeteringen te realiseren.”

Rob van Veldhuizen, Global Head of Corporate Finance bij ING voorspelt een lichtdalend aantal fusies en overnames de komende twaalf maanden, tussen de twee en tien procent van het huidige dealvolume. Zowel in Nederland, als in de rest van Europa. De M&A markt is de laatste maanden geraakt door een verscheidenheid aan geopolitieke en macro-economische factoren. Daartegenover staat volgens Rob dat PE-fondsen en corporates grote oorlogskassen hebben en dat sectorconsolidatie een blijvend thema is. In distressed deals en turnarounds verwacht hij een lichte groei.

“Het is natuurlijk een hele mix van ingrediënten die de activiteiten op de M&A-markt bepalen”, analyseert Van Veldhuizen. “De hoge energieprijzen en inflatie raken inmiddels veel bedrijven, de onzekerheid in de toekomst is erg onzeker. Dat maakt dat bedrijven aarzelen om opportunistische M&A-trajecten aan te gaan, wat een drukkend effect op het dealvolume heeft. Echter is er heel veel dry powder bij zowel PE-partijen als strategen. Er zijn nieuwe grote fondsen opgehaald, en private equity zal vanuit die fondsen actief nieuwe investeringen gaan doen. Recent voorbeeld is natuurlijk DSM, dat met het Zwitserse Firmenich samengaat. En er zullen, gezien de impact van inflatie en hoge energieprijzen op bedrijven, denk ik, ook meer distressed deals en turnarounds gaan plaatsvinden.”

Robert Falk (Bencis Capital Partners) houdt rekening met een fikse teruggang van het dealvolume. Maar ook hij wijst erop dat het dan om een vergelijking gaat met dat recordjaar 2021; veel hectischer zal het waarschijnlijk niet snel meer worden. “Drivers die tot groei leiden, zie en verwacht ik eigenlijk niet”, aldus Falk. “Maar farmaceutisch, medisch & biotech, gevolgd door energie en zakelijke dienstverlening zullen de meeste activiteit tonen, komende twaalf maanden. Voor distressed M&A reken ik op een kleine stijging, van misschien rond de vijf procent.”

Die beperkte teruggang (tussen de 2 en 10 procent) in het aantal deals ligt ook volgens Bastiaan Vaandrager (Rothschild & Co) in de lijn der verwachting. “Als driver achter deze kleine daling noem ik volatiliteit van de markten, mede als gevolg van de geopolitieke onrust en de ontwrichting van de supply-chains.”

Advocaat Meltem Koning-Gungormez (Partner M&A Van Doorne) houdt het dealvolume op een status quo voor de Nederlandse markt. Voor Europa verwacht ze komende twaalf maanden een kleine daling. Als belangrijke drivers noemt ze het acquireren van talent en het zeker stellen van goederen, van de supply chain. “Die zijn we door de oorlog in Oekraïne kwijtgeraakt, hoe gaan we dat compenseren?”, vraagt ze zich hardop af. Koning geeft zelf ook maar meteen het antwoord: “Nou, ik denk door bijvoorbeeld productexpansie. Door andere bedrijven te kopen, die wel over die verloren goederen, de supply chain en dat human capital-talent beschikken. Ja, overnames om personeel te krijgen. Dat zal zeker kenmerkend zijn voor de markt, komend jaar. Distressed M&A verwacht ik daarentegen niet. Nóg niet.”

Paul de Hek (Managing Director M&A DC Advisory) voorziet – zoals de meeste van onze honderd top-dealmakers en respondenten – een lichte daling van tussen de twee en tien procent van het dealvolume komende twaalf maanden. “Er is veel funding, maar vanwege risico’s in bepaalde sectoren en items rond bankfinanciering denk ik toch dat we met die lichte daling te maken gaan krijgen”, aldus De Hek. “Hetzelfde geldt voor bedrijfsovernames. Venture capital-investeringen zullen wel stijgen. VC-tech startups in Nederland kenmerken zich door een zeer behoorlijke mate van professionaliteit en investeerders erkennen dat.”

Die ‘kleine daling’ van het dealvolume, door de meeste respondenten voorspeld, heeft ook Karel Knoll (Partner Corporate Finance – Debt Advisory bij Deloitte) helder voor ogen. “Zowel in Nederland als in Europa geldt dat zo’n sterk jaar als 2021 er niet meer in zat”, concludeert hij. “De markt was de afgelopen twee jaar overspannen. Het is zelfs zo dat wij heel vaak ‘nee’ moesten verkopen. Ik verwacht minder drukte, al zie ik dat vooralsnog niet in onze dealflow. De stijgende rente, het risico van stagflatie en de geopolitieke onzekerheid zullen daar misschien extra vaart aan geven. Maar het ziet er vooralsnog niet naar uit dat de markt in elkaar zal storten.”

Over de achterliggende drivers: “Ik denk dat kopers wat minder gaan doen. Die afname geldt vooral voor corporates en hun strategische overnames. Onder andere vanwege het beurssentiment; koersen staan onder druk, er zijn nauwelijks IPO’s en SPAC listings. Private equity blijft heel actief. Er vloeit nog steeds geld naar de sector en dat moet nu eenmaal worden geïnvesteerd. Vaak leidt dit tot sector-consolidatie, gezien de toenemende nadruk op buy and build van PE. Technologie en digitalisering blijven actueel. Geografische expansie? Óók zo’n driver. Turnarounds? Nog te vroeg! Acquisities om talent in huis te halen? Komen zeker voor. Maar zijn zo lastig dat die geen hoge vlucht zullen nemen. En distressed deals zien we nog weinig.”

M&A-advocaat en Partner bij Baker McKenzie, Mohammed Almarini, verwacht deze herfst een kleine opleving van het aantal fusies en overnames, na de gebruikelijke ‘zomer dip’. “Richting einde van dit jaar zal de markt weer normaliseren”, is zijn overtuiging. “Niet dat ik voorzie dat er meer overnames dan vorig jaar zullen komen. Maar gemiddeld genomen, reken ik erop dat de dealactiviteit redelijk stabiel blijft. Private equity is daarin één van de drivers. Hun oorlogskas is immers goed gevuld. Ik denk ook aan sector-consolidatie in bepaalde industrieën, omdat organische groei nu vrij langzaam gaat. We hebben heel veel add-ons gezien met PE. En ik denk dat er ook meer distressed deals zullen zijn. Ja, inderdaad, dat voorspelde ik twee jaar geleden, aan het begin van de pandemie ook al. Dat viel uiteindelijk door alle steunmaatregelen enorm mee. Maar binnenkort gaat dat oplopen.”

Rob Oudman (Managing Director van Houlihan Lokey Nederland) houdt het op een sterke daling (meer dan 10 procent) van het dealvolume in zowel Nederland als Europa. “Dealwaarden gaan harder omlaag, dat is altijd zo in tijden van crises. Er is meer risico, veel onzekerheid en grote bedrijven trappen eerder op de rem. Bij kleine bedrijven, die minder afhankelijk zijn van schulden, gaan overnames wel gewoon door. Als de M&A-markt een grote piramide is: hoe lager je komt, hoe minder cyclisch het is. Vandaar dat Houlihan Lokey een globally mid-market focussed firm is.”

Oudman houdt het op die fikse daling in dealvolume, omdat sommige sectoren hard geraakt worden. Bijvoorbeeld bedrijven in consumentenproducten, vanwege neergaand consumentenvertrouwen. “En dat is een groot deel van de markt”, zo legt hij uit. “Ook bedrijven die veel energie en grondstoffen gebruiken, worden getroffen en stellen om die reden dealprocessen uit. Die deals komen er uiteindelijk wel, maar nu nog even niet. Drivers? Sector-consolidatie, PE-fondsen met grote oorlogskassen, defensieve overnames. Maar sector-consolidatie is van die drie veruit de belangrijkste. Bedrijven hebben nog steeds vaak de behoefte en/of voelen de noodzaak om uit te groeien tot topspeler in hun markt. PE-fondsen zijn er genoeg. Defensieve overnames kun je ook zien als onderdeel van sector-consolidatie. Bedrijven hebben de neiging voortdurend hun positie te versterken; het kopen van concurrerende partijen en zo voorkomen dat die een bedreiging gaan vormen, kan daar onderdeel van zijn.”

Opvallend: Tom Beltman, Managing Partner Marktlink, voorziet een kleine stijging van het dealvolume, komende twaalf maanden. “Meer dan 70 procent van de ondernemers wil zijn of haar bedrijf binnen tien jaar verkopen”, licht hij zijn voorspelling toe. “En ongeveer in de helft van die gevallen is PE de koper. Wat kenmerkt private equity? Dat ze binnen nu en tien jaar zo’n bedrijf opnieuw in de etalage zetten. En iedere deal heeft vaak twee adviseurs nodig. Dus kijkend naar de verkoperskant zal er aanbod genoeg zijn!”

Drivers? “We zitten al in een verkoopgolf. Denk aan demografische factoren, aan het ‘uitsterven’ van het familiebedrijf. Die standaard-opvolger, in de vorm van een zoon of dochter, is er niet meer. Een ontwikkeling die al twintig tot dertig jaar gaande is. En wanneer er dan meer onzekerheid in de markt ontstaat, zoals nu, dan merk je dat dat nóg meer versnelling krijgt.”

Conclusie: Uitschieters naar boven, uitschieters naar beneden… Maar over het algemeen voorspellen onze 100 top-dealmakers een lichte daling van het dealvolume, komende twaalf maanden in vergelijking met afgelopen twaalf maanden. Maar is een daling die gerelateerd is aan het extreem hectische jaar 2021 eigenlijk wel een neergang? De meeste respondenten zijn – weliswaar gematigd – positief. Vanwege die torenhoge volumes vorig jaar. ‘Terug naar het normaal’, één van hen zei het al. In één adem noemen al die dealmakers echter ook de onzekerheid. Inflatie, oorlog in Oekraïne en andere geopolitieke onrust, die torenhoge energieprijzen. Wat onder de streep rest: ingetogen optimisme. ‘De koning is dood, lang leve de koning?’ Nee… De M&A Community is immers zeker niet dood. ‘Lang leve de M&A Community!’