De meerderheid onder Nederlandse M&A-professionals (55%) verwacht een stijging van het dealvolume de komende 12 maanden. Daarvan denkt 12% dat het een sterke stijging wordt (van meer dan 10%) en 43% denkt een kleine stijging (tussen de 2 en 10%).

Van de respondenten verwacht 25% dat het dealvolume gelijk blijft en 20% voorspelt een daling in 2024.

De M&A Community is positiever dan vorig jaar. Toen verwachte slechts 18% van de dealmakers een kleine stijging en 0 procent een sterke stijging. Daarbij moet wel worden aangetekend dat dat in vergelijking was met 2021 dat veel M&A-professionals als een recordjaar beschouwde.

Veel dealmakers verwachten de komende periode een lichte stijging in het aantal transacties. “Aan het begin van het jaar was het erg stil, maar je ziet dat de markt de laatste tijd weer wat aantrekt", zegt Ida Kuijken, Partner bij Fortino Capital, een B2B software venture capital & growth equity firma. “Er is meer vertrouwen in de markt en je ziet dat bedrijven langzamerhand weer aanlopen tegen de vragen: ‘hoe kan ik de volgende fase van groei ontlokken? Wat heb ik daarvoor nodig en haal ik daarvoor een partner aan boord?’.”

Er waren veel onzekerheden het afgelopen jaar rond de rentestanden, de appetite voor overnamefinanciering bij banken, en de hoge inflatie. “De markt heeft de nieuwe realiteit inmiddels grotendeels geaccepteerd”, aldus Lesley van Zutphen, Managing Partner bij Bencis Capital Partners. “Een deel van die onzekerheid is nu uit de markt, daarom verwacht ik een kleine stijging in dealvolume. Klein, mede omdat banken voorzichtig blijven met financiering. De groei in het post-corona jaar en de jaren daarvoor, die is er voorlopig voor veel sectoren even niet meer.”

Bepaalde sectoren doen het beter dan andere. Volgens de respondenten zijn onder meer de healthcare, energiesector en ICT in trek bij investeerders en corporate kopers. “Jullie hebben het over een stijging van 2 tot 10%", zegt Sergio Herrera, Managing Director M&A bij Rabobank. “Dat beaam ik wel, maar dan wel vooral in de genoemde topsectoren.”

Een aantal geïnterviewde topadviseurs is positiever. Zo zet ING de komende tijd vol vertrouwen in op de M&A-markt, zowel in Nederland als internationaal. Teken van dit vertrouwen is dat het corporate finance-team het mandaat heeft gekregen om met zo’n 10% te groeien, van 200 naar om en nabij de 220 bankiers. Dat heeft ook gevolgen voor de top: het (internationale) mandaat van Rob van Veldhuizen is uitgebreid en Marco Gulpers schuift onder hem door naar een leidinggevende rol van het Nederlandse team.

Voor de komende twaalf maanden zijn beide dealmakers ‘bullish’ en verwachten ze een sterke stijging. In voorbereiding op volgend jaar is de pipeline zich al aan het opvullen, zien ze bij ING, en vinden er de laatste tijd weer meer ‘kick off meetings’ plaats van koop- en verkoopprocessen die in de komende jaren afgerond gaan worden. Dat heeft te maken met dat na een paar onzekere maanden de stabiliteit weer wat terugkeert op de markt: de rentes en de inflatie stabiliseren zich en de financieringsmarkt gaat verder open.

Peter Toutenhoofd, Head of M&A Advisory Netherlands bij BNP Paribas zet eveneens in op een sterke stijging van meer dan 10%. “Bij ons gaat het heel goed. Het was een topjaar en dat is denk ik het gevolg van onze groeistrategie en alle inspanningen die zijn gedaan om die te realiseren. Voor Nederland is het doel om ruim 7% te groeien. Ook voor 2023 is dat het streven. Die doelstelling ligt ver boven de groei van de Nederlandse economie als geheel, maar de bank heeft meerdere ijzers in het vuur om die te realiseren.”

Toutenhoofd's positieve verwachting is ingegeven door drie factoren. “Ten eerste lijken de rentestijgingen nu te stabiliseren wat een gunstige invloed heeft op het investeringsklimaat, met name voor private equity. Ten tweede zit er bij private equity nog heel veel kapitaal dat aan het werk gezet moet worden. Je ziet ook in de leveraged finance en obligatiemarkten dat de vraag naar goeie assets er enorm goed voorstaat. En tenslotte denk ik dat de kloof tussen kopers en verkopers kleiner is geworden; er is meer realisme ontstaan in de markt. Als je deze factoren bij elkaar neemt, denk ik dat het volume met meer dan 10% gaat toenemen. Ik ben heel positief. Uiteraard kunnen er geopolitiek wel onvoorziene dingen gebeuren die nog roet in het eten gooien.”

Ook Bas Glas, Senior Partner bij Gilde, denkt dat 10% misschien haalbaar is. Maar dat dit afhankelijk is van de zich ontwikkelende economische situatie in Europa en de VS, alsmede de geopolitiek. “Het huidige sentiment is broos, vooral in Europa", stelt Glas. “Een zachte landing voor de Amerikaanse economie is wellicht mogelijk, de Europese situatie lijkt onzekerder. Als de komende maanden rustig blijven, kan het dealvolume meer stijgen, maar anders is een lichte stijging of zijwaartse beweging waarschijnlijker. Hierbij opgemerkt dat het een stijging zou zijn t.o.v. het lage dealvolume van de afgelopen 12 maanden.”

Sommige deelnemers aan het trendonderzoek zijn minder enthousiast in hun verwachtingen. Zo denken Katinka Middelkoop en Gijs Linse van Allen & Overy dat het dealvolume gelijk zal blijven. Gijs Linse: “Het is nog steeds een gezonde M&A-markt, maar je merkt wel dat het minder druk is dan vorig jaar. Het type deals en de kwantiteit is anders dan een jaar geleden. Gezonde bedrijven die een gezond verkooptraject opstarten, dat gaat echt nog wel. Maar zodra er een smetje zit aan het bedrijf, of zich een complicerende factor voordoet, dan merk je dat processen sneller stuklopen. En wat je ook ziet is dat bij de ingewikkelde transacties, bedrijven meer bereid zijn complexe structuren te gebruiken om toch een succes te maken van de deal. We zien minder straightforward transacties.”

Katinka Middelkoop: “Als je kijkt naar de rapporten over M&A-activiteit wereldwijd, zie je dat het minder is dan normaal. Het aantal miljardendeals neemt af, dat is een wereldwijde trend. Toch zijn we in Nederland hartstikke druk geweest afgelopen zomer, maar het resulteerde niet altijd in zaken die getekend werden. Dat we bijvoorbeeld een koper bijstonden die uiteindelijk de deal niet won, of dat we aan de verkoopkant zaten en dat een auction niet doorging. Normaliter gaan in september veel auctions van start, dan is al het voorbereidende werk gedaan, en we zien nu dat er veel minder deals in de markt zijn gezet. Het zou kunnen dat partijen alsnog later in het jaar auctions willen starten met als doel om de deal voor de zomer van 2024 af te ronden. Ik verwacht dat het een rommelig jaar kan worden.”

Gevraagd naar de focuspunten van bedrijven zien de meeste M&A-professionals ‘het aantrekken van talent’ als topprioriteit. Op plaats 2 en 3 komen ‘investeren in organische groei’ en ‘investeren in technologie en ICT’. Deze top 3 (zie kader) is precies de rangorde die Lesley van Zutphen van Bencis Capital Partners ook heeft aangebracht. “Ik zet aantrekken van talent op 1, zonder voldoende adequaat personeel is organische groei een uitdaging. Deze zet ik op plek 2, omdat bedrijven op lange termijn alleen kunnen overleven als ze organische groei weten te realiseren. En groei bereik je onder meer door innovatief te zijn. Maar ook door voor de juiste technologie en ICT te kiezen.”

Bij deze ranking moet wel opgemerkt worden dat het erg verschilt per bedrijf en sector waar de focus ligt. Voor veel Nederlandse ondernemingen is internationale uitbreiding bijvoorbeeld nu geen prioriteit. “Bedrijven komen juist eerder terug na de expansiedrift van de afgelopen decennia en willen terug naar hun core business", zegt Daphne Bens, hoofd van de Nederlandse Corporate groep bij DLA Piper Amsterdam. “Maar het verschilt erg per sector. Tech-bedrijven willen bijvoorbeeld juist wel internationaal uitbreiden.”

‘Het vergroten van diversiteit’ (positie 10) en ‘voldoen aan ESG wet- en regelgeving’ (positie 8) bungelen onderaan de top 10. Dit betekent niet noodzakelijk dat bedrijven deze zaken onbelangrijk vinden, maar dat ze nu topprioriteit geven aan de zaken die cruciaal zijn om te overleven en hen op langere termijn succesvol maken. Dit is echter een valkuil, want “ESG hoort verweven te zijn in de strategie van je bedrijf; en niet een tick-the-box exercitie te zijn", aldus Lesley van Zutphen van Bencis.

Richard Reis, Partner bij Argos Wityu, zette ‘kosten verlagen en productiviteit verhogen’ op de eerste plek in zijn rangorde, gevolgd door ‘verdere automatisering van processen’ en ‘strategische overnames’. Reis over zijn keuzes: “Wat doen bedrijven in moeilijke tijden? Ze hebben de neiging zich te concentreren op het optimaliseren van de bestaande activiteiten en, als het bedrijf over liquiditeit beschikt, op het realiseren van externe groei middels overnames. Dat laatste omdat het in moeilijke tijden soms de beste weg voorwaarts is om waarde te creëren tegen een lagere prijs. Daarna ga je voor technologie-investeringen die cruciaal zijn. Iedereen heeft het over AI en de noodzaak om snel aan te haken, dus technologie-investeringen zijn absoluut een must. Hetzelfde geldt voor het aantrekken en behouden van talent.”

M&A-professionals zien buy & build-activiteiten door private equity fondsen als een mega-driver van de M&A-markt. “De impact van private equity is met de jaren steeds groter geworden, en je kunt wel zeggen dat PE de M&A-markt voor een belangrijk deel drijft", aldus Peter Toutenhoofd van BNP Paribas. “Ze doen niet noodzakelijk de grootste deals, dat doen de corporates, maar qua aantallen deals is het enorm toegenomen.”

Op de tweede plek komt consolidatie – het kopen van branchegenoten om zo het marktaandeel of productportfolio te doen groeien. Age Lindenbergh, Alvarez & Marsal: “Consolidatie is hier dé driver. Branchegenoten weten waar de interessante targets zijn, een trend die al lang bezig is. Ook ontstaan er mogelijkheden voor interessante public-to-private transacties, juist daar waar de correctie op de aandelenmarkten door angst te zeer is doorgeschoten.”

Daphne Bens ziet investeren in ICT als prioriteit, want het is simpelweg nodig om je aan te passen aan en mee te komen in veranderende tijden. “Daarom kies ik voor acquireren van nieuwe producten/innovaties. Deze overnames zijn nodig, anders verlies je van je concurrenten. Acquireren van talent is een hele belangrijke, vooral voor tech-deals; die overnames gaan vaak hoofdzakelijk om het acquireren van talent en/of de technologie.”

Dat ziet ook Ida Kuijken, partner bij software-investeerder Fortino Capital. “Het ‘acquireren van nieuwe producten/innovaties’ zal belangrijk blijven, want het is een drijver voor groei aan de toplinekant. Softwarebedrijven staan regelmatig voor de keuze: zelf bouwen of kopen? En dan kan het acquireren van nieuwe kanalen de meest interessante route zijn. ‘Acquireren van talent’ is ook een driver in de techsector. Er is altijd talent nodig om verder te groeien. We hebben nog nooit geïnvesteerd in een bedrijf waar geen behoefte was om de teams uit te bouwen. Ook bij ons is het soms een vraagstuk: hoe ga je dat benodigde talent verwerven, en kun je een ‘acquihire’ overwegen? Zo’n overname is deel van een palet aan mogelijkheden.”

Een driver die volgens sommige dealmakers nog ontbreekt is de energietransitie. “De energy transition is op Europees niveau een heel belangrijke focuspunt; die zou ik aan het rijtje toevoegen", zegt Peter Toutenhoofd van BNP Paribas. Ook Sergio Herrera van Rabobank ziet dit als een grote driver van de overnamemarkt. “Veel partijen in de energiesector zijn op zoek zijn naar een platform waarop ze meerdere producten en diensten kunnen aanbieden. Zo wil een installateur van zonnepanelen ook slimme meters of warmtepompen kunnen leveren.”

In de sectorupdate duiken we dieper in de energiesector.